Dlaczego nie śpisz?

Odkrycia doktora Hammera i jego następców sugerują ścisły związek pomiędzy bezsennością, depresją i aktywnością ośrodka nagrody w mózgu.

W tym ujęciu bezsenność jest objawem utrwalonej sympatykotonii, będącej odpowiedzią na stresującą sytuację, dla której pacjent nie znalazł od razu rozwiązania. Z tego powodu mózg, zamiast włączyć w nocy program regeneracji, czuwa, poszukując rozwiązania zaistniałego problemu.

Problem może być bieżący/uświadomiony, ale równie dobrze dawny, zepchnięty już do nieświadomości.
Może np. dotyczyć braku poczucia bezpieczeństwa ciągnącego się od wczesnego dzieciństwa czy nawet okresu prenatalnego spowodowanego jakimś wydarzeniem (stresem), którego pacjent może nie pamiętać, które jednak zaprogramowało w nim stałe poczucie zagrożenia, niepewności, a za tym ukrytą lub jawna depresję i związaną z nią bezsenność.

Oficjalna medycyna akademicka odrzuca te teorie, tym czasem, badania przeprowadzone w ostatnim czasie przez naukowców z Duke University w Północnej Karolinie zdają się jednak je potwierdzać.

Okazuje się, że to, czy wysypiamy się czy nie, zależy od aktywności w obszarze ośrodka nagrody w mózgu. Wzrost tej aktywności redukuje ryzyko depresji i poprawia sen.

Co to takiego ten ośrodek nagrody i jaki ma związek z obserwacjami dra Hammera?

Otóż ośrodek czy raczej układ nagrody, to część układu limbicznego złożona z brzusznego pola nakrywki (zawierającego komórki neuronów dopaminergicznych) oraz jądra półleżącego zawierającego wypustki w/w neuronów). Ośrodek ten otrzymuje też sygnały z ciała migdałowatego.

W uproszczeniu można powiedzieć, że stanowi on system oceniający nasze wybory i jest związany z czterema neuroprzekaźnikami zwanymi hormonami szczęścia. Są to: dopamina, serotonina, oksytocyna i endorfiny. System ten ma kluczowe znaczenie dla wszystkich życiowych funkcji organizmu takich jak, odżywianie, rozmnażanie, walka/obrona itp.

Jeżeli układ ten pozostaje w stanie równowagi odczuwamy szczęście. W warunkach naturalnych brak pożywienia, partnerki do rozrodu czy wody do picia powoduje uczucie braku, motywujące do poszukiwania i zdobywania tego, czego brak odczuwamy. Po zaspokojeniu potrzeby powraca dobrostan.

Pracą tego układu kieruje nasz system poznawczy (umysł).

Raj obrazuje sytuację, kiedy system poznawczy nie przeszkadzał w pracy układu nagrody, do czasu …. kiedy pojawiła się pokusa: „nie możesz być tak po prostu szczęśliwy, potrzebujesz czegoś więcej”. A za nią uwarunkowania szczęścia, których przez wieki nagromadziliśmy długą listę:

– będę szczęśliwy, gdy kupię większy dom, dostanę lepszą pracę albo awans itd., itp.
– będę szczęśliwa, kiedy on się zmieni, kiedy schudnę albo pozbędę się pryszczy itd., itp.

W ten sposób zakodowane w podświadomości obojga niskie poczucie własnej wartości, u obojga blokuje ośrodek nagrody. Zwykłe życie już nie jest w stanie go pobudzić, potrzebne są specjalne, czasem nawet niedostępne okoliczności (jak np. będę szczęśliwy dopiero wtedy, gdy wróci do życia mój zmarły krewny).

Tym czasem badania przeprowadzone grupę dra Reut Avinun z Duke University w Północnej Karolinie, opublikowane w Journal of Neuroscience, dowodzą, że osoby z wysoka aktywnością w rejonie brzusznego pola nakrywki (ośrodek nagrody), są znacznie bardziej odporne na stres, a tym samym mniej podatne na depresję i bezsenność.

Jaka jest zatem recepta? Pozbyć się uwarunkowań! Czyli znane znana od ponad 2000 lat recepta, którą wielu z nas powtarza codziennie: „Ojcze nasz … bądź wola Twoja!

Anna Sosnowska

Dowiedz się więcej o bezsenności:

Cz. 1 „Bezsenność – przyczyny” 
Cz. 2 „Bezsenność u dzieci – jak dochować się małego śpiocha” 
Cz. 3  „Bezsenność – dieta na dobry sen” 
Cz. 4 „Bezsenność – pomocne zioła” 
Cz. 5 „Bezsenność – inne ważne czynniki”

Dowiedz się więcej o badaniach dra R. Avinuun:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319452.php

Sauna bliskiej podczerwieni

suna Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Eastern Finland wykazały, że regularne korzystanie z sauny  wzmacnia odporność, zapobiega chorobom i przedłuża życie. Jako element całościowych naturalnych programów leczniczych skutecznie zapobiega i leczy przewlekłe infekcje włącznie z Boreliozą oraz większość chorób w tym raka. Spośród wszystkich typów sauny lampowa sauna na BLISKĄ podczerwień działa najsilniej a jej właściwości lecznicze są nalepiej udokumentowane.

Sauna ta może być wykorzystywana w celach relaksacyjnych ale przede wszystkim służy do odtruwania organizmu, może być ona stosowana przez większość osób, w każdym wieku, nawet przez małe dzieci czy osoby na wózkach inwalidzkich.

Działanie w pigułce

  • witalizuje (zwiększa poziom energii),
  • alkalizuje (odkwasza),
  • wspomaga usuwania toksyn chemicznych i metali ciężkich,
  • zmniejsza zastój krwi w chorych narządach wewnętrznych,
  • poprawia dotlenienie tkanek (działanie przeciwzapalne),
  • pobudza krążenie,
  • pobudza układu odporności,
  • hamuje współczulny układ nerwowy,
  • • zmniejszenie obciążeń organizmu spowodowanych promieniowaniem
  • ujawnia i leczy przewlekłe infekcje.

„To niesamowite! W ciągu zaledwie kilku krótkich tygodni stosowania sauny z lampami podczerwieni, zaczęłam czuć się dużo lepiej. Odwiedziłam wielu lekarzy i wydałam wiele pieniędzy bez skutku. To wspaniałe uwolnić się od leków antydepresyjnych i z nadzieją patrzeć w przyszłość. W końcu znalazłam coś, co na prawdę pomaga.”       

                                                                            – Pani D.A., Phoenix, Arizona.

 

Sauna to skandynawskie słowo, oznaczające starożytną formą terapii ciepłem stosowaną w wielu kulturach na całym świecie. Słowo sauna odnosi się do suchego ciepła, chociaż w tradycyjnych saunach zwykle dodaje się parę przez polewanie gorących kamieni wodą.

Wartość sauny jako metody terapeutycznej jest powszechnie znana, udowodniona doświadczalnie i stosowana w wielu kulturach. Kąpiele w gorącym powietrzu były stosowane właściwie przez wszystkie rdzenne kultury od wielu tysięcy lat. Wśród nich są indiańskie sweat lodge (namioty potu), meksykańskie temescal, islamskie hammam, rosyjskie banie czy japońskie mushi-buro. Najlepiej znanymi użytkownikami sauny w Europie są Finowie.

Typy saun

W terapii może zostać wykorzystany każdy typ sauny, uzyskane efekty będą się jednak różniły:

  • Tradycyjne sauny to te ogrzewane przez opalany drewnem lub gazem piecyk, gorące kamienie ogrzane w ogniu lub też elektryczną albo gazową grzałkę. W takiej saunie ogrzewana jest jedynie powierzchnia ciała przez poruszające się gorące powietrze, głównie na drodze konwekcji. Działają one w wysokich temperaturach, około 65,5-99,0ºC
  • Sauny dalekiej podczerwieni (far infrared saunas) są ogrzewane przez metalowe lub ceramiczne elementy, które emitują wąskie spektrum energii głównie dalekiej podczerwieni. Ogrzewają one ciało głównie poprzez energię promieniowania, rozgrzewając ciało zarówno od wewnątrz jak i na powierzchni. Zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań ich energia penetruje ciało na głębokość około 4 cm. Z tego powodu, są one wydajne w niższych temperaturach, tj. około 54ºC.
  • Sauny z lampami podczerwieni (infrared lamp saunas) wykorzystują trzy lub więcej zabarwione na czerwono grzewcze lampy podczerwieni, jako źródło promieniującego ciepła. Emitują one częstotliwości obejmujące bliską, średnią i w mniejszym stopniu daleką podczerwień, jak również pewną ilość światła widzialnego. W saunach tych energia może penetrować ciało nawet do 8 cm. Są one również najbardziej wydajne energetycznie i działają w niższych temperaturach, tj. około 43-46ºC.

Sposoby wykorzystania sauny

Sauna może być wykorzystywana na wiele sposobów:

  • Relaksacja. Ciepło sauny rozluźnia mięśnie i uspokaja system nerwowy. Ciepło, atmosfera i kształt namiotów czynią ją też wspaniałym miejscem emocjonalnych i duchowych refleksji.
  • Zachowanie zdrowia. Regularne korzystanie z sauny poprawia krążenie, oczyszcza skórę i dostarcza wielu korzyści, podobnie jak ćwiczenia fizyczne.
  • Kontakty towarzyskie. Kąpiele, sauny i namioty potu mogą być miejscami zgromadzeń lokalnych społeczności, rodzin i innych grup. Ciepło sprzyja otwartości i duchowi społecznemu.
  • Leczenie. Trwające od 30 minut do kilku godzin codzienne sesje w saunie, to potężny, a równocześnie bezpieczny środek leczniczy. Sauna dostarcza organizmowi energii ognia, zmniejszając przekrwienie narządów wewnętrznych, wspomagając krążenie, lecząc infekcje i pomagając także wielu innym układom ciała.

Obecnie głównym powodem stosowania sauny jest usuwanie związków chemicznych, metali, biologicznych i radioaktywnych toksyn z ciała. Nigdy wcześniej w historii tak wiele osób nie było wystawionych na działanie takiej ilości różnych toksycznych związków chemicznych i ich wysokich stężeń. Chemikalia są częścią współczesnego stylu życia – od materiałów budowlanych i sprzętów domowych do dodatków do żywności, rozpuszczalników i tysięcy innych produktów.

Sauna ze światłem bliskiej podczerwieni wydaje się być najlepszym typem sauny dla celów detoksykacyjnych. Inne typy saun będą działały do pewnego stopnia, ale nie są tak efektywne. Działają one w wyższych temperaturach, które mogą stanowić problem, nie penetrują skóry tak głęboko, nie mogą być również stosowane jako „terapia miejscowa”, ponieważ ciepło jest w nich rozprowadzane zbyt równomiernie. Poza tym nie uwzględniają one pewnych częstotliwości ani leczniczego działania koloru czerwonego, a sauna dalekiej podczerwieni zawsze wydaje się emitować pewne szkodliwe pola elektromagnetyczne, które szkodzą niektórym ludziom. Są to podstawowe różnice.

Efekty działania sauny

Wspaniałe korzyści ze stosowania sauny są spowodowane kombinacją tuzina lub więcej efektów fizjologicznych. Jest to cudowny sekret leczniczej siły sauny. Efekty działania sauny pojawiają się w dwóch etapach. To rozróżnienie jest istotne w stosowaniu terapii sauną.

W fazie pierwszej, temperatura ciała pozostaje w przybliżeniu na podstawowym poziomie, a pocenie się jest niewielkie. Chociaż dochodzi do rozgrzania tkanek, to ciało jest zdolne do rozproszenia dodatkowego ciepła poprzez nasilenie krążenia, przetoczenie krwi do skóry i pocenie się. W wyniku tego temperatura ciała nie podnosi się.

Efekty działania pierwszej fazy obejmują zahamowanie działania współczulnego układu nerwowego, wzbudzenie potów, złagodzenie bólu, zmniejszenie wytwarzania ciepła, poprawę utlenienia i rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych. Inne to złagodzenie przekrwienia narządów wewnętrznych, rozluźnienie mięśni i zwiększenie elastyczności ścięgien i wiązadeł.

Faza druga. Po 10-30 minutach, organizm nie może już dłużej rozpraszać ciepła dostarczonego przez saunę. Temperatura ciała podnosi się. Krew jest z większą siłą przetaczana do powierzchni ciała. Tętno podnosi się, a pocenie nasila. Odczuwalne może być rozpalenie, nieznaczne utrudnienie oddychania i osłabienie lub łagodne bóle głowy. Choć w tym momencie może pojawić się chęć opuszczenia sauny, to nie jest to polecane chyba, że dyskomfort jest silnie odczuwany. Niektóre z najwspanialszych korzyści pojawiają się właśnie w drugiej fazie sesji w saunie.

Efekty działania drugiej fazy obejmują podwyższenie temperatury ciała i przyspieszenie obumierania słabszych komórek. Dochodzi również do dalszego przyspieszenia tętna i pobudzenia krążenia. Inne efekty to bezpośrednie unieszkodliwienie patogennych mikroorganizmów, uwalnianie przesączu i wydzielin oraz unormowanie aktywności enzymatycznej, gdy podstawowa temperatura ciała jest niska. Niektórzy badacze twierdzą, że terapia sauną podczerwieni powoduje również wytworzenie białek stresu termicznego.

Mechanizmy detoksykacji sauną obejmują: ogrzewanie ciała również od wewnątrz, pobudzenie aktywności skóry, pocenie się, wzmocnienie przywspółczulnego układu nerwowego, łagodzenie wewnętrznego przekrwienia, jak również unormowanie zasadowości organizmu.

Inne stany zdrowotne

Doświadczenie oraz rosnąca ilość badań udowadniają również korzyści z terapii sauną w leczeniu wielu stanów zdrowotnych włączając w to przewlekłe infekcje, choroby serca i nowotwory. Terapia sauną może być wspaniałym dodatkiem do programu każdej biologicznej lub metabolicznej terapii nowotworowej. Może również pomóc pacjentom przechodzącym konwencjonalną chemioterapię. Korzyści ze stosowania sauny z lampami podczerwieni w przypadku nowotworów obejmują:

  • zwiększenie poziom energii (leczy przewlekłe zmęczenie),
  • alkalizacja (odkwaszanie),
  • wspomaganie usuwania toksyn chemicznych i metali ciężkich,
  • zmniejszenie zastoju krwi w chorych narządach wewnętrznych,
  • poprawienie dotlenienie tkanek (działanie przeciwzapalne),
  • pobudzenie krążenie,
  • pobudzenie układu odporności,
  • pobudzenie układ przywspółczulny (związany z odpornością, przyswajaniem i odtruwaniem) hamuje współczulny układ nerwowy,
  • zmniejszenie obciążeń organizmu spowodowanych promieniowaniem
  • ujawnienie i leczenie przewlekłych infekcji.

Sauna jest również doskonałym miejscem zastosowania innych metod leczniczych: leczenia kolorem, wizualizacji, aromaterapii, terapii dźwiękiem, świadomego oddychania i być może również wielu innych. Gdy zostaną one połączone w jednym programie zdrowotnym, sauna stanie się jeszcze bardziej efektywną i skuteczną terapia holistycznego leczenia.

Terapia sauną

Terapia sauną, w przeciwieństwie do celów rekreacyjnych, ma ograniczony czas stosowania i powinna przebiegać według ustalonego protokołu. Wbrew pozorom nie jest to terapia „zrób to sam”. Istnieje ryzyko przedawkowania terapii sauną.

Aby usunąć całość nagromadzonych metali toksycznych, toksycznych związków chemicznych i przewlekłych infekcji, większość osób powinno kontynuować program codziennego stosowania sauny, przez co najmniej dwa lata. Również w przypadku chorób degeneracyjnych, takich jak rak, potrzebne są co najmniej dwa lata terapii. W przypadku stanów bardziej ostrych, takich jak bezpośrednie narażenie na działanie związków chemicznych, wystarczyć może rok lub mniej. Jednak większość osób nosi w sobie znaczne pokłady toksycznych związków chemicznych i metali, których są całkiem nieświadomi.

Istotną rolę odgrywa długość sesji w saunie i ich częstotliwość, które należy dobrać zarówno do stanu pacjenta, jak i celu terapii. Należy zadbać o odpowiednią suplementację minerałów i odpoczynek. Należy zapewnić sobie towarzystwo lub opiekę przyjaciół, jeśli osoba stosująca terapię sauną jest bardzo wrażliwa na ciepło, cierpi na stwardnienie rozsiane, schorzenia serca, usunięto jej węzły chłonne lub przyjmowała w przeszłości narkotyki albo leki psychotropowe.

Reakcje lecznicze

Reakcje lecznicze są przejściowymi objawami towarzyszącymi eliminacji toksycznych substancji, leczeniu przewlekłych infekcji lub pojawiającymi się z powodu innych metabolicznych zmian w ciele. Są one ważną cechą wszystkich głębokich metod leczenia. Zwykle są łagodne, niegroźne i krótkotrwałe, a pacjenci czują się po nich znacznie lepiej. Sporadycznie mogą być silne, nieprzyjemne, a nawet przerażające. W rzeczywistości jednak, są one pożądanymi oznakami leczenia.

Istotne jest rozróżnienie, czy reakcja jest spowodowana leczeniem czy pogorszeniem stanu.

Jeśli podczas terapii sauną nie pojawią się reakcje lecznicze, możemy przypuszczać, że metoda ta nie powoduje leczenia na głębszych poziomach.

Wśród reakcji leczniczych możemy wyróżnić:

  • reakcje emocjonalne, które należą do najbardziej interesujących i czasami niepokojących,
  • reakcje powiązane z objawami fizycznymi,
  • reakcje związane z przywracaniem równowagi/energii,
  • reakcje zamykające nie do końca wyleczone psychiczne, emocjonalne i fizyczne urazy,
  • reakcje dekompensacji, gdyż niektóre lęki i negatywne nastawienie są w rzeczywistości kompensacjami dla złego zdrowia lub niskiej energii.

Podsumowanie

Z relacji wielu setek ludzi, którzy zbudowali bądź kupili saunę ze światłem bliskiej podczerwieni wynika, że: terapia sauną jest bezpieczna, skuteczna i dość wygodna w stosowaniu dla większości osób. Może stanowić wspaniałe uzupełnienie innych metod leczenia. Pozostaje ważnym aspektem nauki o zrównoważonym żywieniu.

Do oceny skuteczności sauny w oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych zwiążków chemicz- nych i toksyn różnego pochodzenia można wykorzystać  pierwiastkową analizę włosa.

Terapia sauną może przynieść ogromne korzyści w przypadku szerokiej gamy stanów chorobowych. Może być ona stosowana przez większość osób, w każdym wieku, nawet przez osoby na wózkach inwalidzkich. Lekarze zaznajomieni z tą terapią twierdzą, że dzięki wprowadzeniu odpowiednich modyfikacji i zapewnieniu właściwego nadzoru, można ją przystosować do każdego stanu pacjenta. Prosta, lecz skuteczna, zwykle z powodzeniem może być stosowana w domu.

Zaburzenia odżywiania cz. 6

LECZENIE

W podejściu akademickim stosowane procedury można ogólnie podzielić na biologiczne i psychoterapeutyczne.

Metody biologiczne mają charakter oddziaływania ściśle objawowego.

W przypadku anoreksji w ich zakres wchodzi:

–       terapia ratująca życie (przeciwdziałanie zaburzeniom równowagi wodno-elektrolitowej, wyniszczeniu itp.),

–       restytucja wagi za pomocą odpowiednio skomponowanej diety,

–       farmakoterapia wspomagajaca (leki pobudzające łaknienie, anksjolityczne, przeciwdepresyjne),

–       leczenie i przeciwdziałanie późnym powikłaniom (hipogonadyzmowi, osteoporozie itp.).

W przypadku bulimii:

–       leczenie stanów zagrożenia życia i powikłań, będących skutkiem prowokowania wymiotów oraz przyjmowania środków przeczyszczających i odwadniających,

–       farmakoterapia lekami przeciwdepresyjnymi.

Wśród metod psychoterapeutycznych wyróżnić należy:

–       terapię psychodynamiczną, opartą na bogatym dorobku szkół psychoanalitycznych. Jej celem jest stworzenie takiej relacji terapeutycznej, która pozwoli pacjentowi zrozumieć i wyrazić własne odczucia wprost (a nie za pośrednictwem objawu, np. odmowy jedzenia), a jednocześnie doświadczyć empatycznego zrozumienia przez drugą osobę,

–       terapię poznawczo-behawioralną,
–       terapię rodzinną,
–       terapię grupową,
–       inne.

Omówienie ogromnej liczby zróżnicowanych procedur terapeutycznych wykracza poza ramy niniejszego opracowania. Ogólnie skuteczność wszystkich powyższych metod szacuje się w przypadku anoreksji na 40-77% (poprawa lub wyleczenie). W przypadku bulimii wskaźniki poprawy wahają się od 30 do 60%.

Alternatywą dla podejścia akademickiego jest opracowany przez dra Wilsona program równoważenia ciała i ducha zwany Nutritional Balancing (program równoważenia składników odżywczych) wsparty najnowszymi osiągnięciami medycyny informacyjnej. W tym podejściu, podobnie jak w psychoterapii postrzega się chorobę jako pewien emocjonalny stan istnienia, będący próbą adaptacji do pewnej określonej sytuacji, obecnej, lub przeszłej związany na płaszczyźnie fizycznej z określonym stanem mineralnym ciała. Z jednej strony wspieramy więc pacjenta przez zrównoważenie chemii ciała z drugiej przez pomoc w w uwolnieniu od emocjonalnych konfliktów, których istnienia nie jest świadomy. Epokowe odkrycia dra Hammera zobrazowane tomograficznymi badaniami mózgów tysięcu pacjentów wskazują np. na to, że u podłoża anoreksji może leżeć aktywny konflikt związany z matką zaś bulimii –  konflikt porzucenia w obu przypadkach z czasów, których pacjentka może nie pamiętać (okresu ciąży, narodzin czy pierwszego roku życia). Nieuświadomione, stłumione konflikty zmuszają pacjentkę do zachowań niezgodnych z jej wolą. Konflikty te można wykryć zanim jeszcze doprowadzą do choroby za pomocą analizy pierwiastkowej włosa, badania termograficznym czy metodą rezonansu. Są też widoczne na skanach mózgu. Często samo odkrycie, uświadomienie i rozwiązanie uwalnia pacjenta od cierpień. Odkrycia dra Hammera zapoczątkowały szerego bardzo skutecznych metod terapeutycznych takich jak np. Recall Healing. Zastosowanie dobrze dobranego leku informacyjnego, to jeszcze prostsze rozwiązanie. W odróżnieniu  np. od psychoanalizy, metoda informacyjna odnosi się raczej do tego »co jest«, aniżeli do »dlaczego jest?« (co często niełatwo określić). Do znalezienia właściwego leku nie jest niezbędna dokładna znajomość przyczyn powstania danego stanu. Eliminuje to szereg teorii i interpretacji wynikających z tego, że różne szkoły psychologiczne mają różny pogląd na pochodzenie określonych stanów. Następną cenną korzyścią jest to, że wykorzystuje się tu ogólne fizyczne objawy pacjenta w celu potwierdzenia spostrzeżeń o nim czy o jego stanie emocjonalnym…”

I co najważniejsze: najlepsze wyniki w leczeniu dzieci i młodocianych daje objęcie leczeniem matki. Często warunkiem trwałej poprawy jest uzdrowienie całego, zazwyczaj patologicznego układu rodzinnego. Ostatecznie choroba nie jest niczym innym jak tylko wezwaniem do tego, żeby inaczej postrzegać czyli wezwaniem do rozwoju.

 

 

Dr med. Anna Łuczak – Gołacka 
Lek. med. Anna Sosnowska

Bibliografia u autorek.

Zaburzenia odżywiania cz. 5

ANOREXIA  NERVOSA

„Święty jadłowstręt”

„Choroba poszczących dziewcząt”

„Zanik nerwowy”

Wbrew nazwie („jadłowstęt”) choroba ta nie polega na utracie łaknienia, lecz jedynie na jego stłumieniu. Typowa anorektyczka to dorastająca nastolatka z wyższych warstw społecznych, ambitna
i skłonna do rywalizacji, przywiązująca ogromną wagę do pozycji i sukcesów szkolnych – nieprzeciętnie zdolna lub/i bardzo pracowita – chluba i duma wymagających i równie ambitnych rodziców. Czynnikiem wyzwalającym jest zawsze próba kontroli wagi, ale perfekcjonizm przekształca banalną dietę
w obsesyjne dążenie do czystości i wręcz negację cielesności jako takiej. Charakterystyczne jest tu zaburzenie postrzegania polegające początkowo na wyolbrzymianiu „defektów” własnego ciała (za duży nos, zbyt długie stopy, za grube uda, itd.). W zaawansowanej postaci anoreksji pomimo skrajnego wychudzenia chora czuje się subiektywnie gruba, „nieczysta”; ideałem byłoby całkowite pozbycie się ciała. Kobiece kształty budzą jej obrzydzenie, a towarzyszący utracie wagi zanik miesiączek przyjmuje z ulgą. Nierzadko dodatkowo katuje się wyczerpującą gimnastyką, lodowatymi prysznicami itp. Samooczyszczanie przez ograniczenie jedzenia bywa wspomagane prowokowaniem wymiotów po posiłkach, przyjmowaniem środków przeczyszczających
i odwadniających itp.

Charakterystyczne jest to, że anorektyczki – mimo skrajnego wychudzenia – wcale nie postrzegają siebie jako osób chorych; raczej przeciwnie – poczucie zdobycia kontroli nad jedzeniem i ciałem jest dla nich źródłem rosnącej dumy i satysfakcji. Także otoczenie długo nie zauważa problemu, ponieważ chore nawet przy znacznym spadku wagi długo pozostają nadzwyczaj aktywne i dynamiczne. Zwykle tak planują swój dzień (z perfekcyjną dokładnością), by omijać wspólne posiłki. Zasiadając z konieczności przy rodzinnym stole udają, że jedzą, dokarmiają pieska pod stołem itp.

Po różnym okresie, najczęściej kilkumiesięcznym ograniczaniu jedzenia, dochodzi do wychudzenia
z utratą wagi, która może sięgać 40%, a w sytuacjach skrajnych nawet 60% należnej masy ciała.

W przypadkach beznadziejnych (5-10%) przyczyną śmierci jest wycieńczenie. U 20% chorych choroba ma przebieg przewlekły, prowadząc do przedwczesnego zestarzenia się organizmu. U 40% pacjentów udaje się uzyskać częściową poprawę, a odsetek całkowicie wyleczonych szacuje się na 20-35%.

Wyodrębnione typy:

Typ „ograniczający” (restricting type): w trakcie anorexia nervosa nie dochodzi do regularnych epizodów niekontrolowanego objadania się lub zachowań związanych z wydalaniem (np. indukcyjnych wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających albo diuretyków).

Typ „żarłoczno-wydalający” (binge eating/pur-
ging type)
: w trakcie epizodu anorexia nervosa dochodzi do regularnych epizodów niekontrolowanego objadania się lub zachowań związanych z wydalaniem (np. indukowanych wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających, diuretyków lub lewatyw).

Kryteria diagnostyczne

A.  Odmowa utrzymania ciężaru ciała na lub powyżej granicy wagi minimalnej dla wieku i wzrostu (np. utrata wagi prowadząca do utrzymania ciężaru ciała poniżej 85% wagi oczekiwanej lub brak należnego przyrostu wagi w okresie wzrastania prowadzący do utrzymania ciężaru ciała poniżej 85% wagi należnej).

B.   Intensywny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością mimo utrzymującej się rzeczywistej niedowagi.

C.   Zaburzenie sposobu doświadczania własnej wagi
i kształtu ciała; pacjentka nie jest w stanie wpływać na ciężar i kształt ciała na podstawie własnej oceny lub zaprzecza znaczeniu niskiej masy ciała.

D.  U kobiet w okresie po menarche amenorrhoea, np. nieobecność przynajmniej trzech kolejnych cykli menstruacyjnych (kobieta uznawana jest za mającą amenorrhoea, jeśli cykl wraca tylko po zastosowaniu hormonów, np. estrogenów).

Choroby, które należy różnicować z anorexia nervosa

(wg Russel 1985; Kaplan, Sadock, Grebb, 1994)

 

1.   Choroby systemowe (nieżyt żołądka i jelit, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zapalenie wątroby, mononukleoza, mukowiscydoza, choroba Crohna, colitis ulcerosa, choroby nowotworowe).

2.   Nadczynność tarczycy.

3.   Cukrzyca.

4.   Schorzenia organiczne podwzgórza i przysadki (guzy, urazy, stany zapalne, powikłania po naświetlaniu, choroby spichrzania).

5.   Choroby zwyrodnieniowe układu nerwowego.

6.   Inne niż anorexia nervosa warunkowane psychicznie przypadki zaburzeń łaknienia lub spadku masy ciała:

      –     bulimia nervosa,

      –     depresja endogenna,

      –     schizofrenia,

      –     zaburzenia czynnościowe z kręgu nerwic (zespół konwersyjny, zespoły lękowe, zespół stresu pourazowego, zespoły natręctw),

      –     zespoły bariofobii (nietypowe zaburzenia odżywiania, takie jak lęk przed otyłością, lęk przed hipercholesterolemią, anoreksja sportowców.

7.   Narkomania.

Ponadto:

8.   Zaburzenia miesiączkowania o różnej etiologii przebiegające z utratą masy ciała.

9.   Zaburzenia ze strony układu kostnego.